دستان سیستان
مهدی بزی الری
 
 

فرهنگ و هنر در سیستان و بلوچستان

فرهنگ و هنر در سیستان وبلوچستان ،تبیان استان ها ، هنر های دستی ،آداب وسنن ،موسیقی

دیرینه تاریخ استان، حکایت از عمق فرهنگ و هنر منطقه دارد که به جهات مختلف در گذشته نه تنها مورد حمایت قرار نگرفته، بلکه دست خوش محدودیت هایی بوده و امکان رشد آن فراهم نیامده است. یکی از تحولات اساسی استان پس از پیروزی انقلاب اسلامی حمایت از فرهنگ و هنر بوده که ثمرات آن مشهود می باشد.برپایی نمایشگاههای مختلف داخلی و خارجی به منظور معرفی توان مندیهای فرهنگی و هنری استان، برپایی نمایشگاههای مختلف فرهنگی، بویژه نمایشگاههای بزرگ کتاب، جشنواره های معرفی استان در تهران و نمایشگاههای علوم قرآنی برنامه های ارزشمندی هستند که مورد توجه قرار گرفته است و توانسته است در ارتقاء فرهنگ و هنر عمومی و معرفی چهره زیبای استان، به صورت برنامه های متنوع و مستمر نقش داشته باشند. براساس آمار موجود تعداد 11 مجتمع فرهنگی و هنری و 34 کتابخانه عمومی تحت پوشش فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراکز، کانون ها و کتاب خانه های مختلف دیگری که امروز رشد فزاینده ای گرفته اند در صحنه فرهنگ و هنر، آینده درخشانی را مشخص می کنند.

آداب و سنن

فرهنگ و هنر در سیستان وبلوچستان ،تبیان استان ها ، هنر های دستی ،آداب وسنن ،موسیقی

مجموعه اقوام ساکن در استان به همراه سنن و شیوه خاص زندگی، زندگی ایلی با الگوی سکونت و آداب و رسوم ویژه، از جاذبه های چشم نواز استان است. برخی از اعیاد و مناسبت ها مورد توجه بیشتر می باشد. ازجمله اعیاد مذهبی قربان و فطر بسیار با شکوه برگزار می شود و عید نوروز جایگاه آنها را ندارد. در برپایی مجالس شادی، دهل و سرنا و چوب بازی، رونقی خاص داشته و جشن برداشت محصول نیز در بعضی نقاط برگزار می شود . در مجالس عزاداری با توجه به گرایشات دینی، مذهبی، حضوری پررنگ از آشنایان مشاهده شده و پیوندی محکم را به نمایش می گذارد. پوشش مردان را اغلب پیراهنی بلند و شلواری گشاد با چینهای متفاوت و عمامه ای بر سر و پوشش زنان را پیراهن هایی بلند به همراه سوزن دوزی ها، خامه دوزی ها و سرمه دوزی های هنرمندان، چادر و زیورهای مختلف ( در بلوچستان ) تشکیل می دهد. مردم به دامداری و کشاورزی علاقه داشته و معمولاً در کنار هر شغل دیگری از این دو نیز بویژه در نقاط روستایی استفاده می برند.

موسیقی

فرهنگ و هنر در سیستان وبلوچستان ،تبیان استان ها ، هنر های دستی ،آداب وسنن ،موسیقی

موسیقی سیستان و بلوچستان از جمله هنرهایی است که به جهت شرایط خاص استان، شاخص تر از دیگر استان ها، طی سالیان دراز گرما بخش شادی و شور مردم این سامان بوده است. سازهایی مثل قیچک، رباب ، بنجو، تنبورک، دهلک و سازهای ضربی، مانند طشت و کوزه که خاص منطقه است، وسعتی در خور توجه به موسیقی این خطه داده و به همراه دهل و سرنا از دیگر سازهای رایج، بویژه در منطقه سیستان، رونق افزای محافل جشن و سرور می باشد.

از انواع موسیقی در استان می توان موسیقی های رزمی ، مجلسی، عرفانی و بزمی را نام برد، که بیان کننده غم ها، شادمانی ها، حماسه ها و روحیه فداکاری، تقوی، وفای به عهد، حب وطن و میهمان نوازی مردم استان است.

هنرهای دستی

فرهنگ و هنر در سیستان وبلوچستان ،تبیان استان ها ، هنر های دستی ،آداب وسنن ،موسیقی

هنرهای دستی در استان اهمیت ویژه ای داشته و نقش مهمی در ایجاد اشتغال و تأمین درآمد سکنه ایفا می کند. این هنرها نشأت گرفته از خصوصیات اخلاقی و اجتماعی مردم می باشد. صنایع دستی بیشتر در نقاط روستایی و توسط زنان و دختران انجام گرفته و مخصوصاً در فصل زمستان رونق بیشتری می یابد.

مهمترین انواع صنایع دستی استان عبارتند از: سوزن دوزی بلوچی، قالی و قالیچه، سکه دوزی، حصیربافی، سفال سازی، جواهرسازی، خراطی، پلاس بافی، خامه دوزی، پارچه بافی سنتی و ساخت ادوات موسیقی. دراین بین سوزن دوزی به جهت ظرافت و تنوع و کاربرد متفاوت آن، قالی و قالیچه به جهت رواج دامپروری، با کیفیت و نقوش زیبای آن، سکه دوزی به جهت استفاده در جشن ها و عروسی ها و تنوع زیاد، سفال سازی به جهت استفاده از دست و عدم بکارگیری ابزار مدرن با سابقه ای بسیار طولانی و حصیربافی به جهت فراوانی نخل وحشی و تنوع محصولات از جایگاه و جلوه خاصی برخوردار می باشند.


ارسال شده در تاریخ : یک شنبه 1 ارديبهشت 1392برچسب:هنر در سیستان,سیستان زابل, :: 13:24 :: توسط : مهدی بزی الری

طایفه بامدی از طوایف سیستان

به گزارش پایگاه خبری اوشیدا: بامدی‌ها معتقدند که در عهد سلطان محمود غزنوی، جدشان از ایل ممسنی شیراز به سیستان کوچ نموده و در منطقه قلعه کاه سیستان سکونت گزیدند.عده‌ای از مردم این طایفه در روستای خمک از توابع منطقه شهرکی و نارویی زابل و جمال آباد علیا روستای ده عزیز و ده علیخان طاووس از توابع سیادک زابل سکونت دارند. شغل مردم این روستاها کشاورزی است.

تیره‌های بامدی
بامدی‌های ساکن روستای خمک، شیعه و مابقی مذهب تسنن دارند.
بامدی‌های قلعه کاه، تا منطقه سربیشه و حوالی بیرجند پراکنده‌اند.
بامدی‌های سالاری، در چاه سالار از توابع نیشابور ساکن هستند.
بامدی‌های مدائنی، در منطقه عرب خانه بیرجند سکونت دارند.


ارسال شده در تاریخ : شنبه 24 فروردين 1392برچسب:طوایف سیستان,بامدی,سیستان زابل, :: 10:4 :: توسط : مهدی بزی الری

رقص شمشیر یکی از اصیل ترین رقص های سیستان است.

انچه امروزه بعنوان چوب بازی در رقص سیستانی شناخته می‌شود ادامه رقص شمشیر است که سیستانیان باستان وگذشته برای استمرار آمادگی دفاعی مبارزین خود در زمان صلح با این رقص شمشیر به تقویت روحیه وامادگی دفاعی نیروهای خود کمک می‌کردند. رقص شمشیر که ابتدا با یک نوع رقص معنوی و چرخش سمائی اغاز می‌شود در اصل همان چرخش حول محور وجود است که در فلسفه رقص‌های سما امده است. دستان روبه آسمان و چرخش‌های مرتب و منظم هریک دارای معانی خاص خود است.

رقص چوب سیستانی استمرار رقص شمشیر سیستانی است. در هر مرحله از رقص شمشیر به استناد تحقیقات و اسناد میدانی کانون جهانی فرهیختگان سیستانی که در سایت نیمروزانلاین دات ای ار امده است؛ اسراری نهفته است. مثلا وقتی حریف می‌افتد رقیب او را دعوت به برخاستن می‌کند و به او فرصت می‌دهد که برخیزد که این یاداور دلیری رستم است که دشمن خفته اش را بیدار کرد و بعد با اومبارزه کرد


ارسال شده در تاریخ : شنبه 24 فروردين 1392برچسب:رقص شمشیر,سیستان زابل, :: 8:36 :: توسط : مهدی بزی الری

ماه اسفند، ماه زمین
بهار مختاریان

در روز پنجم ماه اسفند، جشن اسفندگان برگزار می شود. در این روز برای بزرگداشت اسفندارمذ، برابر با اوستایی سپنته آرمیتی (Səpantā Ârmaiti) دختر اهورامزدا، ایزدبانوی خرد و زمین، که یکی از امشاسپندان در دین زرتشتی است، جشنی برگزار می شود. در یسنای یکم/بند یک فهرست این امشاسپندان این گونه یاد می شود: « من پیشکش می کنم آن را، من انجام می دهم آن را برای وهومنه، برای اشه وهیشته، برای خشثره وئیریه، برای سپنته آرمیتی، برای هئورتات و امرتات، برای آفریننده ی گاو، برای آتش اهورامزدا، کوشاترین اثربخش امشه سپنته». معنای دقیق سپنته آرمیتی «اندیشه سازگار» (نیبرگ، ص 417) است. در کتاب تئوپمپ خیوس (Chios) که پس از اسکند می زیسته است، به فهرستی از مفاهیم مجرد برابر با ایزدان ایرانی برمی خوریم : 1- نیکو خواهی؛ 2- راستی؛ 3- نظم قانونی؛ 4- دانایی؛ 5- توانگری، 6- آفریننده ی خوشی ها برمی خوریم که به ترتیب می توانند ترجمه ای از معانی امشاسپندان باشد (همان، ص 416). این نام در منابع ارمنی هم به صورت spandaramet برای ایزد باروری به کار رفته است و با دیونیسوس (Dionysos) یکی دانسته شده است.
این نام در گاهشماری هخامنشی نیست. در گاهشماری فارسی باستان ماه دوازدهم تنها در تحریر ایلامی آن به صورتهای mi-ya-kán-na-i و یا mi-kán-na-i باقی مانده است. یوستی (Justi, p. 250) این نام را با اوستایی aēxa- «یخ» و پیشوند vi- «بی» تجزیه می کند به معنی «از یخ رها شده». این نظر به گمان اشمیت (Schmitt) کاملاً مردود است، زیرا به نظر او در این صورت باید ترکیب *vi-aixa را داشته باشیم. بارتولمه ( Bartholmae, 1904, 1475) این نام را با ودایی vyácas- «پیرامون، گستره» مقایسه می کند. این ماه را به نظر اشمیت می توان از پسوند vi- و ریشۀ kan- دانست: «[ماه] کند و شخم» دانست. هینتس (Hinz) این نظر را دنبال کرده است. (ریشه ای که کنت (Kent, 1953, 208 ) به صورت xan «کندن» می دهد، به نظر اشمیت درست نیست)..گاهنباری که با آن ارتباط دارد، همسپس مئیذیه است که برخی آنرا به معنی «در آن قربانی به عمل می آورند» (تقی زاده، ص 103-105)، دانسته اند. شاید این تعبیر نشانگر این است که در ماه پیش از آن اجرای قربانی (ن. ک. توضیحات ماه دهم) ممنوع بوده است و دوباره در این گاهنبار اجرای آن تکلیف می شده است، در واقع نوعی عید «قربانی» پس از مراسم روزۀ گوشتی در دو ماه پیش از آن و بعدها با عید نوروز پیوند خورده است.

منبع: سایت بنیاد نیمروز انجمن فرهیختگان سیستان



 ادامه مطلب...

ارسال شده در تاریخ : یک شنبه 13 اسفند 1391برچسب:اسفند,جشن اسفدگان,سیستان زابل, :: 10:43 :: توسط : مهدی بزی الری

صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 8 صفحه بعد

درباره وبلاگ
به نام ایزد دانا و توانا باسلام و درود فراوان این وبلاگ در نظر دارد سیستان باستانی را با تاریخی سراسر افتخار و حماسه در حد توان حداقل به فرزندان این سرزمین بیشتر معرفی کند تا همان گونه که این سرزمین به فرزندان برومندش مباهات میکند مردمش نیز به سرزمین مادریشان افتخار کنند. باشد که موجبات رضایت ایزد را فراهم کنیم.
موضوعات
آخرین مطالب
نويسندگان
پيوندها

تبادل لینک هوشمند
برای تبادل لینک  ابتدا ما را با عنوان دستان سیستان و آدرس dastansistan.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.